امگا 3 نوعی اسید چرب غیر اشباع است که در زنجیره اتصالی کربن آن یک گروه کربوکسیل (COOH) و چندین پیوند دوگانه وجود دارد. علت نامگذاری آن، قرار گرفتن اولین باند دوگانه در بین اتم کربن های 3 و 4 در ساختمان شیمیایی مولکول آن است و همین محل قرارگیری باند دوگانه باعث پیداشدن خواص بیوشیمیایی خاص امگا 3 می شود.

اولین بار دو دانشمند به نام های دکتر بنگ (Dr. Bang) و دکتر دایربرگ (Dr. Dyerberg) پس از تحقیقات علمی بر روی چربی های ماهی ، ناماُمگا 3 (OMEGA-3 ) را بر آن نهادند و آن را اولین بار در هنگام بررسی روش تغذیه اسکیموها در سال 1979 میلادی کشف کردند. آنها با مطالعه بر روی خون اسکیموها مشاهده کردند، با وجود اینکه اسکیموها همراه غذای اصلی خود ( ماهی ) از گوشت حیوانات پرچرب شکاری نیز استفاده می کنند،اسیدهای چرب موجود در خون آنها مانع از تجمع پلاکت و در نتیجه مانع از رسوبات و گرفتگی رگ ها می شود.

سه اسید چرب معروف از خانوادهامگا 3 که بر روی آن ها تحقیقات و مطالعات بیشتری انجام شده است عبارت اند از:

1. آلفا لینولئیک اسید با نام اختصاریALA.

2. ایکوزا پنتانوئیک اسید با نام اختصاریEPA.

3. دوکوزا هگزانوئیک اسید با نام اختصاریDHA

سه اسید چرب ذکر شده از خانواده امگا- 3 در چه موادی یافت می شوند؟

مهم ترین مخزن آلفالینولئیک اسید (  ALA) روغن بذرکتان است که حاوی مقدار قابل توجهی از اسیدچربALAاست. پس از آن روغن گردو، جوانه گندم و سویا حاوی این اسید چرب هستند. سایر موادغذایی فاقد این اسید چرب هستند  یا مقداری بسیار جزئی از اسید چربALA را دارند.

مخزن دو اسید چرب دیگر از خانواده امگا 3  یعنی ایکوزا پنتانوئیک اسید (EPA) و دوکوزا هگزانوئیک اسید (DHA) فقط و فقط ماهی است و در هیچ ماده غذایی دیگری تا به حال یافت نشده است. این دو اسید چرب نقش مهمی را در تغذیه دارند و در چند سال گذشته، مطالعات فراوانی بر روی آنها انجام شده است.

خواص معجزه آسای این دو اسید چرب ( DHAوEPA) در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری ها شناخته شده است . با توجه به این که این دو اسید چرب فقط در ماهی و روغن ماهی  یافت می شود، سعی کنید ذائقه خود و خانواده خود را به این سرمایه پربهای الهی یعنی ماهی که برکت و هدیه ای ارزنده از طرف خداوند به بندگان خود است، عادت داده و آن را جزء برنامه غذایی خود قرار دهید.

متأسفانه در کشور ما به  ماهی و فراورده های دریایی کمتر اهمیت داده می شود و آن را از غذاهای تشریفاتی و یا محدود به ایام خاص مانند شب عید می دانند و تنها نقاط خاصی از کشور ما ( مناطق شمالی و جنوب کشور ) آن را در برنامه غذایی خود قرار می دهند.

¤ نویسنده: متین